Kako se igra belot (bela): Kompletna pravila za početnike

Belot odnosno bela jedna je od najpopularnijih kartaških igara na Balkanu, posebno kada se igra u parovima. U ovom vodiču, tim Legalbet objasniće vam kako glase pravila belota kao i osnovnu mehaniku igre - od sastava špila, preko određivanja aduta, pa sve do računanja bodova.

Šta je belot? Cilj igre, igrači i karte

Belot (ili bela) je kartaška igra koja može da se igra na više načina: 1 na 1, kao i u tri ili četiri igrača. Najpoznatija verzija je belot u četvoro, u kojem se takmiče dva tima — pripadnici iste ekipe sede jedan naspram drugog. Ovaj format je najrašireniji u Srbiji i koristi se u većini onlajn verzija i turnira.

Sama igra sastoji se od više deljenja: svako deljenje donosi timovima bodove, a pobednik je ona ekipa koja prva stigne do 1.001 poena. U kraćim verzijama bele, igra se do 501 bodova, kako bi igra bila brža.

Sem srpske verzije, postoje i francuska, slovenačka i hrvatska varijanta belota - razlikuju se samo u nekim detaljima (redosled licitacija i sistema bodovanja), dok glavni principi ostaju isti.

Cilj igre: Stići do 1.001 bodova

Igra se sastoji od više deljenja. Svako deljenje predstavlja jednu zaokruženu rundu u kojoj se odigrava osam aduta (štihova). Igrači naizmenično bacaju karte na talon, a onaj koji ima najjaču kartu nosi sve karte iz ove ruke.

Tada počinje belot bodovanje — sabiraju se poeni oba tima na osnovu karata koje su poneli, objavljenih kombinacija (zvanja) kao i bonusom za belu (kralj i dama sa bojom koju ima adut).

Nakon toga, kreće nova ruka: karte se mešaju i ponovo dele, a bira se i nova boja aduta. Igra se nastavlja dok jedan tim ne stigne do 1.001 bodova - oni odnose pobedu.

Broj igrača i timovi

U klasičnom belotu učestvuju četiri igrača. Igrači koji sede jedan nasuprot drugom formiraju jedan tim i takmiče se zajedno protiv drugog para.

Tokom igre nisu dozvoljeni razgovori, gestikulacija ili bilo kakvo davanje signala - partnerstvo mora da se zasniva isključivo na razumevanju i praćenju toka igre i predviđanju kako razmišlja vaš partner.

Potrebne karte

Kada je u pitanju igra belot, koristi se špil od 32 karte. Uglavnom su to takozvane mađarice – špil sa nemačkim dizajnom i sa posebnim znakovima:

• Žir — odgovara trefu
• List — odgovara piku
• Srce — odgovara hercu
• Zvončići — odgovara karou

Svaki špil sadrži osam karata: 7, 8, 9, 10, žandar, dama, kralj i as. U beli se ne koriste džokeri.

Tok igre belot: Korak po korak

Igra belot sastoji se od nekoliko faza koje se ponavljaju: deljenje karata → licitacija koja određuje adut → zvanje kombinacija (ukoliko ih imate) → igranje osam aduta → bodovanje → novo deljenje.

Deljenje karata

Igra počinje kada jedan od igrača podeli karte. To se obavlja u smeru obrnutom od kazaljke na satu, a prve karte dobija igrač koji sedi desno od delioca - taj igrač i prvi licitira. 

Svaki igrač dobija po pet karata, a potom se naredna karta iz špila okreće i stavlja na talon. Ova karta predstavlja ponudu za adut, odnosno licitaciju da bi ta boja mogla da postane glavna za tu igru.

Određivanje aduta

Nakon što se ta karta otkrije, počinje odabir aduta. Svaki igrač može da odluči da li želi da prihvati ponuđenu boju za aktuelnu licitaciju.

Ovaj izbor obavlja se u dva kruga:

• U prvom krugu, igrači (u smeru obrnutom od kazaljke na satu, počev od onog koji je s desne strane delioca) odlučuju hoće li zvati, odnosno da li da adut ostane boja karte koja se nalazi na talonu.
• Ako neko kaže “Zovem”, ta boja postaje adut, a njihov tim mora da uzme više od polovine bodova u ovom ruci. 

Ako svako kaže “dalje”, počinje druga runda:

• Sada igrači ponovo licitraju po redosledu, ali sada mogu da odaberu bilo koju drugu boju kao adut - sem one koja je bila ponuđena.
• Na primer, ako karta na talonu ima znak zvončića (karo) a vi sedite desno od delioca i kažete “dalje”, igrač posle vas može da odredi srca kao novi adut.
• Ako svi igrači kažu “dalje”, ruka se otkazuje - karte se skupljaju i ponovo mešaju, za novo deljenje.

Igrač koji je odlučio koja karta je adut je “zvao”, a njegov tim igra pod “zvanjem” - to znači da su preuzeli odgovornost za to deljenje. Moraju da sakupe najmanje 82 boda za prolaz. 

"Zvanje": Prijavljivanje kombinacija u ruci

Igrač koji je prihvatio licitaciju uzima kartu sa talona i još dve karte, dok ostali igrači dobijaju još po tri karte. Tako svaki igrač ima osam karata.

Pre nego što krene bacanje, moguće je pozvati kombinaciju karata, kako bi tim dobio još više bodova. Ovo se dešava samo jednom tokom deljenja, odmah nakon što su igrači dobili svoje karte, i pre prve ruke.

Poeni za zvanje u belotu dodaju se na ukupan broj osvojenih bodova na kraju deljenja. Ukoliko su oba tima zvala kombinacije, samo onaj sa jačom rukom dobiće dodatne bodove.

Jačina kombinacija određuje se na osnovu dužine i znaka:

• Kvinta pobeđuje kvartu, a kvarat pobeđuje tercu.
• Ukoliko su iste dužine, pobeđuje ona koja se završava sa jačom kartom (na primer, terca do asa pobeđuje tercu do kralja), posebno ukoliko je u pitanju zvanje aduta.
• Ukoliko su kombinacije jednake dužine i znaka (što se retko dešava), bodovi se poništavaju - nijedan tim ih ne dobija.

Broj bodova za kombinaciju četiri iste zavisi od jačine karata: četiri žandara nose 200 bodova, četiri devetke nose 150, dok četiri asa, kralja, dame ili desetke nose po 100 bodova.

Bela (Belot): Kako se zove tokom igre

Bela je jedina kombinacija koja se ne zove pre početka igre, već tokom krugova. Prema pravilima bele, ona se sastoji od kralja i dame u boji aduta. Igrač koji ima obe karte mora da kaže “bela” kada baci jednu od njih, a potom da potvrdi to kada izbaci i drugu kartu - rečima “od bele”.

Nakon toga, njegova ekipa dobiće 20 bodova, koji se dodaju ukupnom skoru u tom deljenju. Ukoliko igrač na vreme ne kaže “bela” već samo pokaže karte na kraju, bodovi mu se neće brojati.

Igranje štihova (sakupljanje karata sa stola)

Prvi uvek igra igrač desno od delioca - on baca i prvog aduta. Igra se nastavlja u smeru obrnutom od kazaljke na satu: nakon što prvi igrač baci kartu, sledi naredni (s njegove desne strane), potom treći, pa na kraju onaj levo od prvog igrača.

Vrednovanje karata

Redosled jačine karata zavisi od toga da li je karta adut ili nije:

• Karte koje nisu aduti: As > Deset > Kralj > Dama > Žandar > Devet > Osam > Sedam.
• Aduti: Žandar > Devet > As > Deset > Kralj > Dama > Osam > Sedam.

Svaka karta koja je adut je jača od karte koja nije adut.

Pravila za igranje karata

Postoje jasna pravila kako se igra belot nakon što prvi igrač odigra štih:

• Obavezno praćenje boje: Ako igrač ima kartu iste boje kao ona kojom je počela ruka, mora da je odigra - čak i kada je slabija od one koja je već odigrana.
• Obavezno bacanje jače karte: Ako igrač ima kartu iste boje koja je jača, mora nju da odigra.
• Ako igrač nema karte iste boje — mora da odigra aduta. Ukoliko je adut već odigran, moraju da bace još jednog aduta, ili bilo koju adut kartu.
• Ukoliko nemaju ni boju ni aduta mogu da odigraju bilo koju kartu, što neće uticati na ishod ruke.

Aduti uvek pobeđuju: Ako se u ruci pojavi makar jedan adut, najjači adut pobeđuje. Ukoliko nema aduta, pobeđuje najjača karta pozvane boje.

Igrač koji “prođe” stavlja sakupljene karte sa strane za svoj tim - te karte nisu više u igri, ali će biti sabrane na kraju deljenja. Naredni krug počinje sa istim igračem koji je pobedio u prethodnom, odnosno odneo štiha.

Primer: Igrač desno od delioca odigrava desetku list (pik). Sledeći igrač ima istu boju i baca asa, koji je jači. Treći igrač nema kartu iste boje, pa odigrava devetku zvončići (karo), koja je adut. Četvrti igrač nema adut i baca damu žir (tref). Ruku je prošao treći igrač - imao je najjačeg aduta.

Bodovanje u belotu: Kako se računaju poeni?

Bodovanje u belotu odvija se u dve faze. Prvo, nakon što je odigrano svih osam štihova u ruci, ekipe sabiraju bodove za karte koje su uzeli, za prolaz, kao i za potencijalni bela bonus.

Ti rezultati se dodaju ukupnom skoru svakog tima. Igra se nastavlja sve dok jedan tim ne dostigne magičnu granicu od 1001 bodova — taj tim je pobednik igre.

Vrednost karata u štihovima

Svaka karta u belotu ima određenu vrednost, koja zavisi od toga da li je reč o adutu ili ne. Aduti su vredniji više od ostalih karata, a to posebno važi za žandara i devetku, koje u tom trenutku postaju najvrednije karte u igri.

Konačan obračun: Sabiranje zvanja i štihova

Kada je odigrano svih osam štihova, ekipe sabiraju svoje bodove:

• za sve karte koje su pokupili (prema tabeli prikazanoj iznad);
• za kombinacije koje su zvali tokom deljenja;
• za “belu”;
• kao i 10 bodova za poslednjih štih.

Ukupan broj bodova koje je moguće osvojiti u jednom deljenju (bez zvanja i “bele”) je uvek 162. Ekipa koja je zvala aduta mora da osvoji najmanje 82 boda od 162 poena koliko ih se nalazi u igri.

Ukoliko tim koji je zvao osvoji 82 boda ili više, oba tima upisuju tačan broj bodova koji su osvojili. Ali, ukoliko ta ekipa bude imala manje od 82 boda, svi njihovi bodovi sleduju protivničkoj ekipi. U retkom slučaju kada i jedan i drugi tim osvoje tačno po 81 bod, ruka se poništava, niko ne osvaja nikakve poene, a karte se ponovo dele.

Ukupan broj poena od svakog deljenja sabira se sa dotad osvojenim bodovima. Igra se nastavlja sve dok jedan tim ne dođe do granice od 1.001 poena.

Često postavljana pitanja (FAQ) o belotu